ماگماتیسم پالئوزوئیک در جنوب غرب جلفا (شمال غرب ایران): اختصاصات ژئوشیمیایی، تعیین سن اورانیوم-سرب و جایگاه تکتونیکی

در جنوب غرب جلفا (شمال غرب ایران) رخنمون قابل توجهی از واحدهای رسوبی- آذرین به سن پالئوزوئیک دیده می‌شود. سنگ‌های آذرین از نظر شیمیایی شامل طیفی از مجموعه‌های بازیک و اسیدی است. سنگ‌های بازیک به صورت روانه‌های متعدد گدازه و میان لایه با رسوبات سیلیسی کلاستیک به سن دونین رخنمون دارند. سنگ‌های آذرین اسیدی نیز شامل گدازه‌های ریولیتی و سنگ‌های پیروکلاستیک وابسته (توف و ایگنیمبریت) هستند. بر اساس تعیین سن اورانیوم- سرب زیرکن، سنگ‌های آتشفشانی اسیدی سن 4±297 میلیون سال (مرز کربونیفر-پرمین) دارند. سنگ‌های آتشفشانی بازیک دونین از نظر شیمیایی ماهیت آلکالن سدیک داشته و با الگوهای عناصر نادر خاکی تفریق شده (17-2/5 LaN/YbN=) مشخص می‌شوند. همچنین، ویژگی‌های عناصر کمیاب این سنگ‌ها نشان دهنده تشکیل آنها در یک محیط درون‌پلیتی و غیر فرورانشی است که در توافق با ماگماتیسم دونین در دیگر مناطق ایران (البرز و ایران مرکزی) است. در سوی دیگر، ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب سنگ‌های آتشفشانی اسیدی پرمین تناسب آنها با مذاب‌های گرانیتوئیدی نوع A (A2) را آشکار می‌سازد. لذا ماگماتیسم اسیدی پرمین نشان‌دهنده یک محیط غیرکوهزایی (پس از کوهزایی) است که در این صورت می‌تواند آثار فاز کوهزایی هرسینین در شمال غرب ایران را محتمل ‌سازد.